Düz taban toplumda sık görülen ve yaşam kalitesini düşüren ortopedik bir sorundur. Ayakta iç kavisin olmayışına ya da yetersiz oluşundan kaynaklanıyor. Bazen fizyolojik gelişimin bir parçası oluyor, bazen de tedavi gerektiriyor.
- Ayaklarda içe basma ,
- Yürüme ile artan ağrı,
- Akşam saatlerinde kaval kemiği ağrısı,
- Bel problemlerinin tetiklenmesi,
- Erken yorulma
- Spor kabiliyetinde azalma gibi belirtiler arasındadır. Bu gibi belirtiler görüldüğünde ve kişini şikayetleri de varsa bir hekim tarafından görülmesi gereklidir.
Ayağın görevlerinden biri, vücudun yük taşıma yeteneğine yardımcı olmak. Ayak, her yere basma hareketinde topuktan öne doğru esneme hareketi yaparak vücudun yaylanma mekanizmasına destek verir. Bu yaylanma hareketini sağlayan en önemli bölge, ayağın iç yanında bulunan kavistir. Bu iç kavisin olmayışına ya da yetersiz oluşuna düz tabanlık denir.
Çocuklarda Düz Tabanlık
Çocuklarda 3 yaşına kadar görülebilir. Bunun en önemli nedeni, ayak tabanındaki yağ yastıkçıklarının ve ayak ile ayak bileğini tutan bağların henüz tam gelişmemiş olmasıdır.
8 yaşına gelindiğinde ayak şekli büyük oranda belli olur. Burada önemli nokta, düz tabanlığın hangi tipinin söz konusu olduğunun teşhis edilmesidir.
Çünkü bunlardan biri fizyolojik gelişimin bir parçasıyken, diğeri tedavi gerektirebilir.
Düz taban olmak sakatlığa yol açabilir ,
DÜZ TABAN BELİRTİLERİ NELERDİR
Düz tabanlık, erken tedavi edilmezse kalıcı sakatlıklar oluşabilir.
İki çeşit düz taban var:
1-Esnek Düz tabanlık:
Ayak boştayken taban kavisi görülür, yere basıldığında taban düzleşmesi olur. Genetik yatkınlık yoksa 8-10 yaşından sonra bu durum kendiliğinden düzelebilir.
2-Rigit Düz tabanlık:
Ayak boştayken de, basarken de kavis oluşmaz. Ayak kemiklerinin aralarındaki uyumun bozulması sonucu ortaya çıkabilir ve tedavi edilmezse kalıcı problemlere yol açabilir.
Düz Taban Tedavisi?
Öncelikle tecrübeli bir ortopedi uzmanından yardım alınması gerekir. Ağrısız düz tabanlıkta tedaviye ihtiyaç olmaz, ağrılı olanlarda ise şunlar önerilir;
Ayakkabı modifikasyonu,
Ayak kavisini destekleyen tabanlık veya ortez kullanımı,
Ağrıyı hafifleten antienflamatuar tedavi,
İstirahat ve buz uygulaması,
Fizik tedavi ve rehabilitasyon gibi uygulamalar ile tedavi yapılabilir.
“Düz tabanlığın önemli oranda 3 yaşına kadar görülmesinin en önemli nedeni, ayak tabanındaki yağ yastıkçıklarının ve ayak ile ayak bileğini tutan bağların henüz tam olarak gelişmemiş olmasıdır. Çocuk 8 yaşına geldiğinde ayak şekli büyük ölçüde belli olur.
Burada dikkat edilmesi gereken belirtilere göre düz tabanlığın hangi tipinin söz konusu olduğudur. Bunun mutlaka erken dönemde teşhis edilmesi gerekir. Çünkü vakaların bir bölümü tedavi gerektirmeyen normal fizyolojik yapının bir parçasıyken, diğer bir bölümü de tamamen tedavi gerektiren bir rahatsızlık olabilir. Teşhisin konulmasında ayak yere tam basar pozisyonda çekilen röntgen grafisi de ayrıca tanıda yardımcı olabilir.
Yürürken ve merdiven çıkarken zorlanma, ayakların çabuk yorulması ve ayak parmakları üzerinde durmada güçlük çekmek, düz tabanlığın belirtisi olabilir. Çocuklarda 3 yaşına kadar %70-89 oranında görülebilir. Eğer genetik yatkınlık söz konusu değilse, 10 yaşından sonra bu durum kendiliğinden düzelir .
Ortopedik olduğu söylenen sert, esnek olmayan ve kısıtlayıcı özellikteki ayakkabılar çocuklarda gereksizdir hatta bazen zararlıdır da. Bu nedenle ailelerin çocuklarına ayakkabı seçerken uyması gereken kural; “sağlıklı ayak için normal ayakkabı, ortopedik sorunu olan ayak için ise ortopedik ayakkabıdır’’ şeklinde olmalıdır.
Yani sağlıklı ayak için ortopedik ayakkabı gerekli değildir. Gelişmiş ülkelerde yapılan çalışmalarda ayakkabıların ayak çukurluğunun (longutidinal ark) oluşumda zararlı etkileri olduğunu göstermiştir. Yine başka bir çalışmada ayakkabı giyenler ve giymeyenler kıyaslanmış ve ayakkabı giyen çocuklarda daha yüksek oranda düz tabanlık geliştiği görülmüştür.
Çocuklarda ayak gelişimi, ailelerin ortopedik ayakkabı ısrarı nedeniyle olumsuz etkilenebilir. Bu nedenle özellikle çocuklarda patik gibi yumuşak ayakkabılar tercih edilmesi ayak sağlığı açısından daha uygundur.
Çocuk ayağı için en sağlıklı olan ayakkabı, kıvrıldığında topuk kısmı ile burnu değecek kadar yumuşak olan ayakkabılardır. Ortopedik bot veya ortopedik tabanlık; çocuğun ayağının gelişimine ya da düz tabanlığın düzelmesine katkı sağlamamaktadır.
Ancak, çocukta aktivite ile baldırlarda ağrı, çabuk yorulma şikayetleri varsa destek amaçlı olarak ortopedik bot yada tabanlık kullanılabilinir.
Erişkinler için ise ayağın hareketlerini en az şekilde kısıtlayacak, ayağın ortopedik yapısını bozmayacak ama onu dış etkenlerden koruyacak kadar kalınlığı olan esnek ayakkabılardır.
Düz tabanlığa eşlik eden en sık belirti, içe basmadır. Ayağın yük taşıma yeteneğinin bozulması ayak yapısında iç tarafa yük binmesine ve bu sebeple ayakta içe basma sorununun olmasına yol açar.
Ayrıca beraber görülen diğer bulgular; yürüme ile artan Ağrı, akşam saatlerinde oluşan kaval kemiği ağrısı, bel problemlerinin tetiklenmesi, erken yorulma ve spor problemlerinde azalmadır.
Düz taban tedavisinin gecikmesi kalıcı sakatlık nedeni olabilir.
Düz taban tedavisi için her zaman ameliyat gerekli değildir.
Bazı düz tabanlık vakalarında ise sorunun ortadan kaldırılması için düz tabanlık tedavisi olarak ameliyat gereklidir. Cerrahi yöntemler, ağrıyı hafifletmede ve kemik dizilimini geliştirmede yardımcı olabilir. Ortopedi ve travmatoloji uzmanı yapılacak ameliyatın türü hakkında hastasını bilgilendirecektir.
YORUMLAR