Ülkemizde en çok futbol oynarken ortaya çıkar. Aşil tendonu, baldır kaslarını topuk kemiğine bağlayan kalın ve güçlü bir tendondur. Bilekten baldıra kadar uzanır. Aşil tendonu parmak uçlarında vücudu kaldıran en önemli yapıdır, insanın koşma ve yürümesinde önemli rol oynamaktadır.
Bu kalın ve sağlam aşil tendonu kopması veya yırtılması(aşil tendonu rüptürü) genellikle spor aktivitelerinde olduğu kadar basit bir ev işi sırasında ya da merdiven inip çıkarken bile oluşabilir.
Aşil tendonu kopması en sık erişkin yaş grubunda görülmektedir.
Kopma ya da yırtılmanın en sık görülen nedenleri arasında ilk sıraları; ısınmadan yapılan spor karşılaşmaları, ani ve aşırı zorlanmalar alıyor. Sanılanın aksine, tendon üzerine direkt travmalar bu sebepler arasında çok nadir yer alıyor.
Bunların dışında kronik aşil tendinitleri yani tendonun topuğa yapışma yerindeki uzun süreli ağrı ve kalınlaşmalar da yırtılmanın diğer nedenleri arasında bulunuyor. Aşil tendonu kopması ile bazı antibiyotiklerin de ilişkisi vardır.
Aşil Tendonu Kopması Belirtileri
Aşil tendonu kopması sırasında yüksek ses ve ağrı oluşur. Tendonun kopması sonrası yırtılma ile birlikte bir ağrı hissedilmektedir. Ayak bileğinin ya da baldırın arkasında gerçekleşen kopma, genellikle uzaktan bile duyulabilecek kadar şiddetli bir ses çıkarır. Bununla birlikte topuk kemiğinin üstünde oluşan çökme, morarma ve kasta kuvvetsizlik, aşil tendonunun koptuğunun bir göstergesidir. Ağrının şiddeti, kopmadan belli bir süre sonunda azalmaya başlar ve ayak parmaklarına giden tendonlar sayesinde ayak bileğini oynatmak mümkün olabilir. Ancak hasta yürürken kendini ileri itemez ve parmak uçlarında yükselmesi imkansızlaşır.Aşil tendonu kopması çok basit bir sebeple veya darbe almadan bile gerçekleşebilir. Mesela halı saha maçında genelde sporcu da bileğinin arkasında bir darbe olduğunu düşünür fakat sadece koşarken bile aşil tendonu kopabilir. Hasta bunu ilk ses duymasıyla anlayabilir. Eliyle aşil tendonu bölgesini kontrol ettiğinde orada bir çökme ve boşluk oluşmuştur.
Bileğin arkasında bulunan iki taraflı bağ kopmuştur.Genellikle bu tendonda zayıflama neticesinde bardağı taşıran son damla olarak aşil tendonu kopması gerçekleşmiş olabilir. Yani hastalarda topukda bir ağrı meydana geldiğinde bunun doktor tarafından kontrolü belki erken teşhisle tedavi edilebilir.
Aşil tendonu kopması ülkemizde en çok futbol oynarken ortaya çıkar.
Düzenli yapılan germe egzersizleri bu riski azaltır. Bazı antibiyotikler ise aşil tendonu kopmalarıyla ilişkilendirilir. Kinolon grubu antibiyotikler, aşil tendonu kopma olasılığını artırır. Ayrıca yürümede ve koşmada en önemli etkenlerden aşil tendonların, iki ayakta da güçlü olması çok önemli. Aşil tendonu kopmasına antibiyotikler de neden olabilir ,diyabet hastalarında aşil tendonu kopması daha sık görülebilir.
Aşil Tendonu Kopması Tedavisi:
Acıbadem Kayseri Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü doktoru Prof. Dr. Sinan Karaoğlu, “Genç ve erişkin yaş gruplarında sık rastlanan ve günlük yaşamı olumsuz etkileyen aşil tendonu kopması, cerrahi tedavi ve erken fonksiyonel rehabilitasyon ile tedavi edilebilir. Erken fonksiyonel tedavisinde öncesinde prp yöntemi uygulanıp daha sonra tendona erken dönemde yük bindirerek o bölge daha çok çalıştırılarak mekanik bir iyileştirme sağlanabiliyor.Aşil Tendonu Ameliyatı Sonrası:
Aşil tendonu ameliyatı sonrası iyileşme süreci hastanın ayağı 1 ay kadar sabit tutulur daha sonra ayağında brace ile hasta yürümeye başlar. Ameliyat sonrasında günde 3-4 saat çıkarıp egzersizler yaparak 2 ay süre sonrasında ayakkabı kullanımına hasta geçebilir. 2. aydan sonrada fizik tedavi egzersizleri yaparak aşil tendonu güçlendirilir.Tekrar kopma riskini azaltmak için egzersizler ve beslenmeye dikkat etmemiz gerekir.Bu tedavi öncesinde uygulanan prp tedavisi nedir bunu açıklamak gerekirse ;Prp tedavisi yöntemi ile yani, hastanın kendi kanından hazırlanan bir solüsyon ile aşil tendonu kopması ameliyatsız tedavi edilebilmektedir” dedi.
PRP tedavisi yöntemi ile ameliyatsız tedavi seçeneği tedavisinde önceleri açık ameliyat tercih edilen aşil tendonu kopmasında, günümüzde prp adı verilen hastanın kendi kanından hazırlanan trombositten zengin plasma ile ameliyatsız tedavi seçeneği gündeme gelmiştir.
PRP tedavisi ile özel bir tüpün içine az miktarda kan alır ve santrifüj işlemi yani yüksek devir ile tüplerdeki kan bioteknolojik bir yöntemle bileşenlerine ayrılır. Böylece mililitrede 1.5 milyona kadar trombosit yoğunluğuna sahip olan bir plasma elde edilir. Prp tedavisi, kısa süreli alçıyla fonksiyonel rehabilitasyona destek amaçlı kullanılmaktadır ve cerrahi ameliyattan çok daha kolaydır. Tendonu iyileştiren tek başına prp değil, kısa süreli alçılama ve fonksiyonel rehabilitasyondur.
Daha sonra egzersizler ile iyileşmenin hızlanması sağlanır. Cerrahi tedaviye göre daha çabuk iyileşme sağlayan fonksiyonel rehabilitasyon ve prp tedavi sonrası oluşabilecek komplikasyon ihtimallerinin de önüne geçilmiş olur.Normalde de var olan bir iyileşme süreci prp ile güçlendiriliyor Prp ile vücutta kesilen bir yerin, kırılan kemiğin ya da kopan tendonun iyileşmesi daha kuvvetli hale getirilmesi mümkündür. Bir ay içerisinde travmadan oluşan dokudaki boşluk tamamen dolar ve kuvvetlenir.
Dokudaki açıklığın büyüklüğüne göre prp tedavisi bir seans veya daha fazla da yapılabilir. Travmanın oluşmasından sonraki ilk haftada hasta dinlendirilmeli, yürüyüş koltuk değnekleri yardımıyla yapılmalıdır. Bir ay sonunda ise aşil tendonlarını zorlamayan ve aşırı germeyen basit egzersizler ile özellikle yüzme önerilir.
Aşil tendonu ameliyatı ne zaman gereklidir?
Bazı vakalarda problemi düzeltmek için cerrahi yöntemler gerekebilir. Bu teknikler, ağrıyı hafifletmede ve kemik dizilimini geliştirmede yardımcı olabilir. Ortopedi doktorunuz ameliyatın tipi hakkında aşağıdaki tedavi seçeneklerini sunabilir:- Artrodez ya da ayak ve ayak bileğindeki bir veya daha fazla kemiğin kaynaştırılması.
- Osteotomi veya kemiğin, doğru olarak dizilmesi için kesme ve yeniden biçimlendirme.
- Eksizyon veya kemiğin ve kemik çıkıntısının çıkartılması.
- Sinovektomi veya tendonu kaplayan kılıfın temizlenmesi.
- Tendon transferleri ya da tendon uzatmaları.
YORUMLAR