16 Nisan 2017 yılında yapılacak referandumda oylayacağımız tek konu var. Bu da ;EGEMENLİK GÜCÜNÜ KİM KULLANACAK. Bu güne kadar bu gücü kullanan kim ise bu günden sonra aynı olamayacağı apaçık. Zaten tartışmanın özü de burada. Şayet referandumdan EVET çıkarsa GÜÇÜ KULLANAN(LAR) değişecek, HAYIR çıkarsa ayni şekilde devam edecek .Konuyla ilgili 2009 yılında yazdığım iki makaleyi sizlerle paylaşmak istiyorum.
EGEMENLİK(1)
23 Nisan bayramımız geçti. Bayramla ilgili düşünceler, yazılıp çizilenler ve konuşulanlar bitmedi. Bitmeyeceğe de benziyor. Çok sık olarak başvurduğum Türk Dil Kurumu Internet sitesine bu gün de müracaat ettim. Ve EGEMENLİK tarifine baktım.
Egemenlik; 1-Egemen olma durumu.
2-Milletin ve onun tüzel kişiliği olan devletin yetkilerinin hepsi, hükümranlık, hâkimiyet. "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir."-
Türk Dil Kurumundaki açıklamalar bunlar. Yine Internet vasıtası ile T.B.M.M nin resmi sitesinden devletimizin kuruluşundan bu güne kadar olan 1921,1924,1961,1982 anayasalarını inceledim. Ve Büyük Önder Mustafa Kemal ATATÜRK, 23 nisan bayramını geleceğimizin teminatı olan çocuklarımıza hediye etti. “EGEMENLİK KAYITSIZ ŞARTSIZ MİLLETİNDİR” sözü ile hayat bulan ve aziz MİLLETİMİZE ait olan EGEMENLİĞİN bu 4 anayasamızdaki anlamlarını incelemek istedim.
Bu hafta sadece konu ile ilgili anayasa maddelerini belirtip haftaya da değerlendirmesini yapmak istiyorum.
1921 anayasasında;
Madde 1- Hakimiyet bilâ kaydü şart milletindir. İdare usulü halkın mukadderatını bizzat ve bilfiil idare etmesi esasına müstenittir.
Madde 2- İcra kudreti ve teşri salahiyeti milletin yegâne ve hakiki mümessili olan Büyük Millet Meclisinde tecelli ve temerküz eder.
Madde 3- Türkiye Devleti Büyük Millet Meclisi tarafından idare olunur ve hükûmeti “Büyük Millet Meclisi Hükûmeti” unvanını taşır.
1924 anayasasında;
Madde 3- Egemenlik kayıtsız şartsız Milletindir.
Madde 4- Türk milletini ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi temsil eder ve Millet adına egemenlik hakkını yalnız o kullanır.
Madde 5- Yasama yetkisi ve yürütme erki Büyük Millet Meclisinde belirir ve onda toplanır.
Madde 6- Meclis, yasama yetkisini kendi kullanır.
Madde 7- Meclis, yürütme yetkisini kendi seçtiği Cumhurbaşkanı ve onun tayin edeceği Bakanlar Kurulu eliyle kullanır.
Meclis, Hükûmeti her vakit denetleyebilir ve düşürebilir.
Madde 8- Yargı hakkı, millet adına usul ve kanuna göre bağımsız mahkemeler tarafından kullanılır.
1961 anayasaında;
IV. Egemenlik
Madde 4- Egemenlik kayıtsız şartsız Türk Milletinindir.
Millet, egemenliğini, Anayasanın koyduğu esaslara göre, yetkili organlar eliyle kullanır.
Egemenliğin kullanılması, hiçbir suretle belli bir kişiye, zümreye veya sınıfa bırakılamaz. Hiçbir kimse veya organ, kaynağını Anayasadan almıyan bir devlet yetkisi kullanamaz.
V. Yasama Yetkisi
Madde 5- Yasama yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez.
VI. Yürütme Görevi
Madde 6- Yürütme görevi, kanunlar çerçevesinde, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu tarafından yerine getirilir.
VII. Yargı Yetkisi
Madde 7- Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.
1982Anayasasında
VI. Egemenlik
MADDE 6. – Egemenlik, kayıtsız şartsız Milletindir.
Türk Milleti, egemenliğini, Anayasanın koyduğu esaslara göre, yetkili organları eliyle kullanır.
Egemenliğin kullanılması, hiçbir surette hiçbir kişiye, zümreye veya sınıfa bırakılamaz. Hiçbir kimse veya organ kaynağını Anayasadan almayan bir Devlet yetkisi kullanamaz.
VII. Yasama yetkisi
MADDE 7. – Yasama yetkisi Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez.
VIII. Yürütme yetkisi ve görevi
MADDE 8. – Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu tarafından, Anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir.
IX. Yargı yetkisi
MADDE 9. – Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.
Haftaya devam etmek üzere .Saygılarımla.
EGEMENLİK(2)
Geçen hafta EGEMENLİK konusunda 1921,1924,1961 ve 1982 anayasalarındaki maddelere göz atmıştık. Türkiye Cumhuriyeti kurulandan bu yana Büyük Önder Mustafa Kemal ATATÜRK önderliğinde kurulan BÜYÜK MİLLET MECLİSİNİN milletin egemenlik hakkını kullanımında kısıtlamalara gidildi. Kısaca özetlemek gerekirse;
1921 Anayasası olarak kabul edilen TEŞKİLAT-I ESASİYE kanununun ilk 3 maddesi hakimiyetin kayıtsız şartsız milletin olduğunu ve büyük millet meclisi milletin tek yetkili temsilcisi olduğunu, idare ve yürütmeyi millet adına büyük millet meclisinin içinden çıkan BÜYÜK MİLLET MECLİSİ HÜKÜMETİNİN yapacağını belirliyor.
1924 anayasasında egemenliğin yine kayıtsız şartsız millete ait olduğu ve bu hakkın kullanımını büyük millet meclisinin seçtiği cumhurbaşkanının atayacağı hükümete veriyor. Yürütmeyi denetleme ve gerekirse düşürme yetkisini meclise veriyor.
1961 anayasası için demokratik hakların en geniş bir şekilde kullanıldığı ifade edilir.4.madde de egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olduğu belirtilmekle birlikte bu hakkın kullanımını ise“YETKİLİ ORGANLARA” veriyor. Bu yetkili organlar oluşumunda TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİSNİN etkisi hiçbir zaman % 100 olmamıştır. Dolay esiyle de egemenliğin kayıtsız şartsız millet meclisinde olduğu hükmü tam anlamıyla hayat bulmuş değil.
Gelelim 1982 anayasasına. Yine “egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” cümlesi anayasanın 6.maddesinde mevcut. Bu hak 1961 anayasasında olduğu gibi anayasanın koyduğu esaslara göre yetkili organlarca kullanılır deniyor. Yasama yetkisinin büyük millet meclisinde olduğu açık ifade ile yer alıyor. Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu tarafından, Anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir deniyor.
Dört anayasa değerlendirildiğinde
Egemenlik ile ilgili madde numarası ilk 1-2-3.maddeden 6-7-8. maddeye aktarıldığını görüyoruz. Tüm anayasalarımızda egemenliğin millete ait olduğu kesin ifadelerle belirtiliyor. Yasama ve yürütme 1921 anayasasında tam anlamıyla BÜYÜK MİLLET MECLİSİNE ait iken 1961 ve 1982 anayasalarımızda meclisin bu hakkını tam anlamıyla kullanamadığını görüyoruz.Sonuç olarak diyebiliriz ki devlet yönetimimizde anayasal kuruluşlar vasıtası ile bürokrasinin ağırlığı mevcuttur.
YORUMLAR