Kısa adı Çaykur olan, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü bir İktisadi Devlet teşekkülü olarak, Tarım ve Orman Bakanlığının ilgili kuruluşu olduğu kamuoyu tarafından bilinmektedir. Son zamanlarda bazı basın ve yayın kuruluşlarında Çaykur’un zarar etmeye devam ettiği haber ve yazılarına yer verilmektedir. Ülkemizde her genel seçim tarihi yaklaştıkça bu gibi abartılı haberlerde bir artışın var olduğu bilinmektedir.
40 yıla yaklaşan meslek hayatımda, Çaykur ve çay tarımıyla ilgili yüzlerce haber ve köşe yazılarım arşivlerde yerini almıştır. D. Karadeniz bölgesinde yaş çay hasadının yapıldığı, Rize ilimiz başta olmak üzere, Trabzon, Artvin, Giresun illerinde milyonlarca ailenin en önemli geçim kaynağı yaş çay tarımıdır.
60 yaşına girmiş ve aynı zamanda bir yaş çay üreticisi olarak, askerlik görevim sonrası Çaykur İyidere Çay Fabrikası laboratuvarında iki yıl çalışmış bir kişiyimdir. O yıllardan hatırlarım, 1970 ve 1980’lı yıllarda, Çaykur çay fabrika kapasitelerinin düşün olması nedeniyle, çay alim evlerinde satın alınan yaş çayların günlerce işlenemediği için çürümeye terk edilen tonlarca yaş çayın deniz kenarlarına döküldüğünü yaşamış birisiyim.
Çaykur, 1970-1980-1990 ve 2000’den bugüne değin bölge ekonomisinin ve refahının devamı noktasında istihdam sağlayan kamu kuruluşudur. 2000 yıllar öncesinde bu kurum yaş çay tarımı yapan bölge insanını çok yormuş ve yıpratmıştı. Rahmetli Başbakan A. Mesut Yılmaz hükümetleri döneminde, Çay tarımına ve Çaykur’a sağlanan maddi desteklerle birlikte bir kısım uygulamaların hayata geçirildiği bir gerecektir.
Çaykur’da son 20 yıla bakınca, Rizeli Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın, iktidarları ve Cumhurbaşkanlığı görevleri süresince, yıllarca Çay tarımında yaşanan istikrarsızlık, her kampanya başlangıcında yaşanan düşük kampanya fiyatı, düşük kontenjan ve bir kısım özel sektörün fabrikalarının üreticilerin ürünlerini düşük fiyatta satın almaları, ürün bedellerini vaktinde ödememeleri son bulmuş oldu.
Sayın Erdoğan İktidarları boyunca, Çaykur’da yeni organik ve siyah çay fabrikaları, Çay paketleme fabrikası yapıldı. Fabrikaların çoğunda kapasite artırımı ve makinelerin yenileme çalışmaları gerçekleşmiş oldu. Bir çok fabrikada ömrünü tamamlamış olan, makine, araç ve gereçler mevcut Genel Müdür Yusuf Ziya ALİM; tarafından başlatılan çalışma sonucu uzun zamandır çok sayıda çay fabrikanın sahasında bulunan eski hurda malzemeler değerlendirilmek şartıyla yenileme ve eksikleri gidereme çalışmaları devam etmektedir.
Bu dönemde, Çaykur’da her yıl açıklanan ve üreticileri mutlu eden ürün ve destekleme fiyatları, satın alınan yaş çay bedellerin üreticiye vaktinde ödeme yapılması, çay sektöründe bulunan 100’un üzerinde özel sektör çay fabrikasında hizaya getirmiş. Bu özel fabrikalar ÇAYKUR’un kararlı ve tutarlı uygulamaları sonucunda, üreticilerden arzuladıkları yaş çay satın alamayınca, Çaykur’un yaş çay fiyatı doğrultusunda çay satın almaya başlamış oldular.
Geçmişte, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, her yılı zararla kapatan bir kurum olarak bilinir. Geçmişte, kısa dönemli Koalisyon hükümetleri döneminde, Çaykur’da birikmiş olan bu işletme ve üretim zararları, Hazine tarafından sermaye artırımıyla kapatıldığı kamuoyunca çok iyi bilinir.
Çay sektörünün en büyük lideri Çaykur, bu İktidar döneminde tarihinde ilk defa, 2005 yılında kâra geçmiştir. Şimdi yine yıllar sonra, Çaykur tarihinde ikinci defa bu yıl kâr açıklamış olacaktır. Çaykur Türk ekonomisine, gerek vergi, gerekse katma değer, ihracat geliri, ülke genelinden ve çay tarımının dört ilden genelinde iş istihdamı olarak, çay tarımı ve sanayisi, ülkemizin ekonomik ve stratejik olan D. Karadeniz Bölgemizin, şehirleşme, gelir dağılımı, ekonomik refah, bölgesel göç, tarım topraklarının verimli kullanımı, erozyonun önlenmesi, tarıma dayalı sanayinin her yıl kat kat büyüyerek gelişmesi ve benzeri alanlarda ekonomik, sosyal, sportif olarak gelişmişliğinin artması görevi üstlenerek başarıyla sürdürmeye devam etmektedir.
İyi biliyorum ki, Çaykur bugün ürettiği yüzlerce çay çeşitleriyle, Türkiye genelinde ve ürün ihraç ettiği ülkelerdeki ürün satışlarıyla kar eden bir kurumdur. 20 yıldır, ÇAYKUR’un gündeminde özleşme diye bir çalışma olmamasına rağmen, Çaykur özelleştirilecek söylemi belli zaman aralıklarıyla gündeme getirilip, üreticiler tedirgin edilme çalışılmaktadır. Çay tarımında bugün olması gereken en önemli öncelik biran önce Çay Kanunun hayata geçirilmesidir.
Bugün ülkemizin en büyük çay üreticisi ve satıcısı olarak, Çaykur YK Başkanlığı ve Genel Müdürlük görevini şeffaf bir şekilde yürüten ve bölgede verimli çalışma temposuyla tanınan, sn. Yusuf Ziya ALİM yürütmektedir. Genel Müdürü ALİM’ın mesai mefhumu gözetmeyen ve kadrosuyla uyumlu çalışmaları neticesinde, Çaykur’da başta üreticilerin refahı, tüketicilerin sağlıklı ve çok çeşitli ürün üretimiyle her yıl olumlu büyüyen ve kâr eden bir tablo ortaya koymaktadır.
Çaykur ayrıca, bu zamana kadar çay fabrikası bulunmayan, Çamlıhemşin ve İkizdere ilçelerine yeni çay fabrikalarının tamamlanıp, 2023 yılı yaş çay kampanyasında açılmış olacaklar.
Çaykur, yenilikçi AR-GE çalışmaları, tüm fabrikalarında 2023 yılı kampanyası bakım ve onarım çalışmaları, yapılan çalışmaları anında kamuoyuna basın yoluyla duyuran, tecrübeli Basın ve Halkla İlişkiler Şubesi, oldukça aktif çalışan Daire Başkanlıkları, Şube Müdürlükleri, Fabrika Müdürleri, Bölge Müdürlükleri, yeni çay üretim ve yeni çay satış mağaza çalışmalarıyla dikkat çekmeye devam etmektedir.
YORUMLAR