SANKO Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı/Gastroenteroloji Bilim Dalı’nda görev yapan Doç. Dr. Sezgin Barutçu, “Endoskopik ultrasonografi (EUS), sindirim sistemi hastalıklarının erken tanı ve tedavisinde kullanılan gelişmiş bir görüntüleme yöntemidir” dedi.

Bu tekniğin, endoskopi (Kameralı inceleme) ile ultrasonun birleşiminden oluştuğunu söyleyen Doç. Dr. Barutçu, işlemle ilgili şu bilgileri verdi:

“İşlem ucunda bir ultrason probu bulunan ince ve esnek bir endoskop aracılığı ile yapılmaktadır. Ağız veya anüs yoluyla sindirim kanalına ilerletilerek yapılan bu inceleme sayesinde sindirim sistemi duvarları ve çevresindeki organlar (Pankreas, safra yolları, karaciğer, lenf düğümleri) detaylı bir şekilde görüntülenebilmektedir. İşlem genellikle sedasyon veya hafif anestezi altında yapıldığı için hasta ağrı hissetmez.”

ENDOSKOPİK ULTRASONOGRAFİNİN AVANTAJLARI

EUS ile yapılan incelemelerde, dışarıdan yapılan ultrasonlara göre daha net ve yüksek çözünürlüklü görüntü sağlandığını belirten Doç. Dr. Barutçu, avantajlarıyla ilgili şunları söyledi:

“Detaylı inceleme ile sindirim sistemi ve çevresindeki organların kanserlerinin erken teşhisine imkân sağlayan bu işlem, tümörlerin boyutunu, yayılımını ve lenf düğümlerine sıçrayıp sıçramadığını belirlemede önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle tomografi ile tespit edilemeyen küçük pankreas kanserlerinin tanısında bize çok yardımcı olabilmektedir. Pankreas kanserlerinin tedavisinde en önemli nokta bu kanserlerin erken evrede saptanmasıdır. EUS sayesinde bu kanserleri çok erken evrede saptayarak, cerrahi yöntemlerle hastalık yayılmadan tamamen çıkarılmasına olanak sağlanabilmektedir. Ayrıca tespit edilen kist ve tümörlerden aynı seansta biyopsi alma imkânı sunarak kesin tanıya da yardımcı olmaktadır.”.

ENDOSKOPİK ULTRASONOGRAFİNİN TANI KOYMADA YARARLANILDIĞI HASTALIKLAR

Doç. Dr. Barutçu, EUS’un tanı konulmasında yararlanıldığı hastalıkları şöyle gruplandırdı:

“1. Sindirim Sistemi Kanserleri: Yemek borusu (Özofagus) kanseri, mide kanseri, pankreas kanseri, safra yolu ve safra kesesi kanserleri, rektum ve kolon kanseri

2. Pankreas Hastalıkları: Pankreas kistleri (İyi huylu veya kötü huylu olup olmadığının belirlenmesi), pankreatit (Pankreas iltihabı) ve komplikasyonları, pankreas tümörleri ve kitleleri

3. Safra Yolları ve Safra Kesesi Hastalıkları: Safra taşları ve çamuru (Geleneksel ultrason ile tespit edilemeyen küçük taşlar), safra yolu tümörleri ve darlıkları

4. Mide ve Bağırsak Hastalıkları: Submukozal lezyonlar (Mide veya yemek borusunda duvar içinde gelişen kitleler), gastrointestinal (Sindirim sistemi) stromal tümörler (GIST)

5. Lenf Düğümleri ve Yayılım Değerlendirmesi: Sindirim sistemi çevresindeki lenf düğümlerinin büyümesinin değerlendirmesi ve biyopsi alınması için kullanılabilir.  Özellikle kanserin yayılımı hakkında önemli bilgiler sağlar.

6. Rektum ve Anüs Hastalıkları: Rektum kanseri ve evrelemesi, anal fistül ve apselerin değerlendirilmesi, iyi huylu veya kötü huylu rektal kitleler.”

ENDOSKOPİK ULTRASONOGRAFİNİN TEDAVİSİNDE KULLANILDIĞI HASTALIKLAR

Doç. Dr. Barutçu, EUS’un tedavi amaçlı kullanıldığı hastalıkları ile ilgili olarak ise şu bilgileri verdi:

“Endoskopik Ultrasonografi ile pankreatit (Pankreas iltihabı) sonrası gelişen pankreas psödokistleri ve pankreas absesi gibi sıvı birikimleri boşaltılabilmektedir. Pankreas kanseri ve kronik pankreatitte ağrıyı hafifletmek için sinir blokajları yapılabilmektedir.

Safra kesesi iltihabı olup ameliyat için oldukça riskli olan hastalarda safra kesesindeki iltihabın boşaltılabilmesi için kullanılabilmektedir. Safra kesesine stent takılıp safra kesesi iltihabı tedavi edilebilmektedir.

Bunların dışında pankreas kanseri, mide kanseri veya mide ülseri nedeniyle mide çıkışında tıkanıklık olan ve cerrahiye uygun olmayan hastalarda mide ve jejunum (İnce bağırsağın bir parçası) arasına stent yerleştirilerek hastaların beslenmesine olanak sağlanabilmektedir. Ayrıca radyofrekans ablasyon (RFA) ya da alkol enjeksiyonu gibi yöntemlerle bazı tümörler küçültülebilmektedir.”