Küllerinden doğan Vaniköy Camii'nin belgeseli kültür hazinemize eklendi

Tarihi Vaniköy Camii’nin, 2 yıl süren restorasyon çalışmalarının ele alındığı belgeseli tamamlandı. Kalyon Vakfı’nın ‘Geçmişe vefa, geleceğe değer’ misyonu ile restorasyonunu üstlendiği Vaniköy Camii Belgeseli’nde; Yetkin Dikinciler’in anlatıcılığında ve ünlü tarihçiler Hayri Fehmi Yılmaz ile Saffet Emre Tonguç’tan kalem işi ustalarına, restoratörlerden mimarlara toplam 28 kişinin görüşleri ışığında restorasyon çalışmaları kayda alındı. Vedat Atasoy’un yönetmenliğini yaptığı Vaniköy Camii Belgeseli, 19 Temmuz, Çarşamba akşamı TRT Belgesel'de izleyici ile buluşurken, Kalyon Holding’in youTube kanalından da izlenebilecek.

Kalyon Vakfı, “Geçmişe vefa, geleceğe değer” misyonu ile restorasyonunu üstlendiği Vaniköy Camii’ni mayıs ayında ibadete açmasının ardından, şimdi de caminin restorasyon sürecinin ele alındığı Vaniköy Camii Belgeseli’ni kıymetli bir dokümanter olarak ülkemizin kültür sanat hazinesine ekledi. Belgesel, 19 Temmuz Çarşamba saat 21.30’da TRT Belgesel’de ilk kez yayınlanırken, Kalyon Holding’in youTube kanalından da izlenebilecek.

Kasım 2020’de yaşanan yangında büyük bir kısmı yanan 358 yıllık Vaniköy Camii’ni, Kalyon Vakfı özenle yürüttüğü çalışmalar ile aslına en uygun şekilde hayata geçirdi. Çam kerestelerinin Dursunbey’den, meşe kerestelerinin Yenice’den, mermerlerinin Marmara Adası’ndan getirtilerek özgün malzemeler kullanılarak küllerinden doğan Vaniköy Camii’nin restorasyon sürecinin tüm ayrıntıları belgesel ile kayda alındı.

Vedat Atasoy’un yönetmenliğini, Yetkin Dikinciler’in anlatıcılığını yaptığı belgeselde; sanat tarihçisi Hayri Fehmi Yılmaz ve tarihçi, yazar ve rehber Saffet Emre Tonguç, Vaniköy Camii’nin tarihi önemini anlattı. Belgeselde, tarihçilerin yanı sıra mimarlardan kalem işi ustalarına, restoratörlerden şantiye şeflerine toplam 28 kişi yapılan restorasyon çalışmaları hakkında bilgi verildi. Çekimleri 4 ayda, kurgu sürecini de 3 ayda tamamlayan 15 kişilik ekip, belgeseli; 250 saat, 4K Ultra HD kalitesinde 5 ayrı mekânda ve 3 ayrı şehirde yaptığı çekimler sonucunda hazırladı.

“Vaniköy Camii’ne, gönül borcumu yerine getirdim”

Kalyon Holding Yönetim Kurulu Başkanı Cemal Kalyoncu, toplumsal sorumluluk yaklaşımıyla Türkiye’nin kültürel mirasına sahip çıkarak, hikâyesi yüz yıllara uzanan şehirlere vefa projeleri hayata geçirdiklerini vurguladı. İstanbul’un ve Boğaziçi’nin yüz yıllarına tanıklık etmiş olan Vaniköy Camii’nin restorasyonunu gönüllü olarak üstlendiklerini belirten Cemal Kalyoncu, bu caminin kendisi için özel bir önemi olduğunu vurguladı.

Kalyoncu, şöyle devam etti; “Benim de sıklıkla ziyaret ettiğim bu cami; tüm semt halkı gibi benim için de ayrı bir yere sahip. Bugün de yine mahallemde olan Vaniköy Camii’nin cemaatinden biriyim. Bu nedenle; boyutları çok büyük olmasa da benim adıma manevi, İstanbul adına da tarihi miras yeri doldurulamayacak bu eseri, aslına en uygun biçimde yeniden hizmete sunabilmenin hissiyatını kelimelere dökmem çok zor. Bir gönül borcunu yerine getirmiş olmanın iç huzurunu yaşıyorum. Allah hayrımızı kabul etsin.”

“Restorasyondaki 2 yıllık emeğe belgesel ile şahitlik ediyoruz”

Kalyoncu, Vaniköy Camii’ni koruma ilkelerinin doğru ve eksiksiz bir şekilde hayata geçirilmesi için, nitelikli bir araştırma ve belgeleme çalışması ile yapılan titiz çalışmalar sonucu aslına uygun olarak, projelendirme ve inşa süreci ile 2 yılda ihya ettiklerini kaydederek, “Vaniköy Camii’ni küllerinden yeniden ayağa kaldırmaktan dolayı yaşadığımız mutluluğu paylaşmak ve restorasyon sürecinin anlamlı öyküsünü aktarmak için belgesel çalışmalarımıza da aylar önce başlamıştık. Özenli çalışmalar ile hazırlanan Vaniköy Camii Belgeseli’ni de tamamladık. Belgeselde de 2 yılı aşkın süreç boyunca yapılan ince işçiliğe, gösterilen özene ve yüzlerce saatlik emeğe şahitlik ediyoruz” diye konuştu. 

Vanî Mehmed Efendi Camii tarihçesi

Vaniköy Camii’nin olduğu bölge, padişah IV. Mehmed (1648-1687) tarafından burada bir Türk köyü kurması için şehzadelerinin hocası Vanî Mehmed Efendi’ye bağışlanmıştır. Mehmed Efendi Van’da doğup büyüdüğü için “Vanlı” anlamına gelen, Vanî ön adıyla anılmıştır. Bu bölge Vanî Mehmed Efendi’ye ait olması nedeniyle “Vanî’nin köyü” manasında Vaniköy olarak dilden dile aktarılmıştır. Vanî Mehmed Efendi, semte medrese, çeşme, çok sayıda yalı yaptırmıştır. Semtin en bilinen yapısı olan Vaniköy Camii ise 1665-66 tarihinde inşa edilmiştir. 18’inci yüzyılda I. Mahmud tarafından camiye, hünkâr mahfili ve kasrı eklettirilmiştir. Yıllar içerisinde padişahların uğrak yeri olan Vaniköy Cami’nin mülkiyeti, mülhak hayrat Vani Mehmed Efendi Vakfı’na aittir. Camii, 15 Kasım 2020’de meydana gelen yangında büyük hasar görmüştür.